Idea konferencji

Społeczeństwo dwudziestego pierwszego wieku wydaje się w coraz większym stopniu „nieprzejrzyste” i wieloimienne. „Społeczeństwo (post)przemysłowe”, „społeczeństwo ryzyka”, „społeczeństwo czasu wolnego”, to tylko nieliczne określenia, jakimi zwykło określać się specyfikę naszych czasów. Jakkolwiek wraz z narastaniem liczby konkurencyjnych określeń zmniejsza się ryzyko monodiagnostycznych wizji rzeczywistości społecznej, to wieloimienność nowoczesnego społeczeństwa świadczy pośrednio o jego anonimowości, zaś przydawkowe, niekiedy przeciwstawne określenia, jednoznacznie wskazują na kryzys orientacji, jakiego wielu z nas współcześnie doświadcza. To, czy posiadamy jeszcze umiejętność „sterowania w warunkach kryzysu orientacji”, czy też brak tej umiejętności jest właśnie symptomem kryzysu, nadal pozostaje dyskusyjne.

            W obliczu nasilającej się pluralizacji światopoglądów i stopniowego rozkładu tradycyjnych obrazów świata, konieczne okazuje się ponowne przemyślenie zasad, które mogłyby stać się podstawą uniwersalizacji struktur społecznych i zasad życia wspólnotowego. Wzrastająca wielokulturowość do niedawna zunifikowanych społeczeństw w znacznym stopniu jest przyczyną wyłonienia się nowych obszarów konfliktowych. Wewnętrzna dynamika struktur normatywnych, inspirowana różnymi tradycjami i wyrastająca z nieprzekładalnych na siebie tradycji kulturowych, niesie ze sobą duży potencjał licznych konfliktów, wynikających z obiektywnych przymusów systemu kulturowego, ekonomicznego i politycznego.

            Z zasygnalizowanej rzeczywistości społecznej „drugiego modernizmu” wyłaniają się pytania o kierunek polityki kryminalnej, która potrafiłaby nie tylko rozpoznawać możliwe obszary sytuacji konfliktowych, ale przede wszystkim skutecznie reagować w obliczu zagrożenia. 
Z jednej strony zatem konieczne staje się przemyślenie współczesnych form prewencji i profilaktyki społecznej, który efektywnie chroniłyby członków wspólnoty społecznej przez następstwami działań i sytuacji konfliktowych, a z drugiej zaś należy zadać pytanie o sens działań resocjalizacyjnych, sposoby readaptacji sprawców czynów przestępczych i możliwość optymalizacji społecznych programów profilaktycznych. Nie sposób tym samym pominąć pytania o kierunek polityki karnej, skuteczność oddziaływań penitencjarnych, rozwój systemu probacji i kurateli sądowej. Między innymi namysł nad tymi zagadnieniami będzie celem marcowych obrad w ramach konferencji organizowanej przez toruńskie środowisko naukowe.